STRUKTURA WOŁYŃSKIEJ BRYGADY KAWALERII

Stan etatowy, uzbrojenie i wyposażenie WBK na dzień 31 sierpnia 1939

Stan etatowy

Stan osobowy brygady 7184 żołnierzy w tym 273 oficerów.
6161 koni

Wyszczególnienie

Dowództwo brygady - 18 oficerów 55 podoficerów i szeregowców oraz 42 konie
Kwatera główna - 2 oficerów, 40 podoficerów i szeregowców oraz 55 koni
Szwadron sztabowy - 3 oficerów, 73 podoficerów i szeregowców oraz 82 konie
Sąd polowy - 3 oficerów, 9 podoficerów i szeregowców
Szwadron kolarzy - 4 oficerów, 113 podoficerów i szeregowców oraz 12 koni
Szwadron łączności - 4 oficerów, 150 podoficerów i szeregowców oraz 131 koni
Szwadron pionierów - 4 oficerów, 133 podoficerów i szeregowców oraz 153 konie
Samodzielny pluton ckm - 1 oficer, 33 podoficerów i szeregowców oraz 33 konie
Pluton żandarmerii - 1 oficer, 43 podoficerów i szeregowców oraz 42 konie
Pluton Sanitarny typu II - 4 oficerów, 138 podoficerów oraz 165 koni
Drużyna parkowa - 15 podoficerów, szeregowców, oraz 1 koń
Park intendencki - 5 oficerów, 82 podoficerów i szeregowców, oraz 25 koni
Parokonna kolumna taborowa typu II - 1 oficer, 72 podoficerów i szeregowców, oraz 108 koni
Warsztat taborowy - 1 oficer, 28 podoficerów i szeregowców, oraz 24 konie
Samodzielna bateria przeciwlotnicza - 3 oficerów, 88 podoficerów i szeregowców
Dywizjon pancerny - 10 oficerów, 182 podoficerów i szeregowców
Pułk kawalerii (4 pułki) 36 oficerów x4, 846 podoficerów i szeregowców x4 oraz 890 koni x4
Dywizjon artylerii konnej 27 oficerów, 764 podoficerów i szeregowców oraz 902 konie

Uzbrojenie i wyposażenie

60 ciężkich karabinów maszynowych Browning-Colt wz.36, 7,92 mm
73 ręczne karabiny maszynowe Browning wz.28 7,92 mm
78 karabinów przeciwpancernych wz.35,,Ur” 7,92mm
16 armatek przeciwpancernych 37mm Boforsa
2 armaty przeciwlotnicze 40mm Boforsa
12 armat 75mm wz.02/26 (Prawosławna)
13 czołgów rozpoznawczych TKS
7 samochodów pancernych Citroen wz.34
66 samochodów ciężarowych
270 rowerów
16 radiostacji różnych typów
2 samoloty rozpoznawcze
540 parokonnych wozów taborowych
88 taczanek różnego rodzaju
24 jaszcze artyleryjskie
32 kuchnie polowe

Rodowód WBK

Kryptonim brygady w Kampanii Wrześniowej ,,Leon”.
W kwietniu 1919 r. powołanie II Brygady Jazdy w składzie Dywizji Litewsko-Biołoruskiej (którą dowodził Gen. Lucjan Żeligowski). Walczyła ona na Froncie Litewsko-Białoruskim.
Na przełomie 1921-1922 Wojsko Polskie przechodzi na etap pokojowy. II Brygada Jazdy podporządkowana została Inspektorowi Jazdy przy Dowództwie Okręgu Nr. III we Lwowie. Miejsce postoju dowództwa brygady była Twierdza Równe.

W skład brygady wchodziły:

12,19 i 21 Pułki Ułanów oraz 2 Dywzijon Artylerii Konnej.
W czerwcu 1923 nastąpiła nowa reorganizacja Kawalerii. II Brygada Jazdy została przekształcona w II Samodzielną Brygadę Kawalerii. Miejsce postoju dowództwa oraz skład organizacyjny brygady nie zostały zmienione . Jedynie Brygada podporządkowana została Dowództwu Okręgu Nr.II w Lublinie.
W 1930 r. nastąpiła kolejna reorganizacja brygady, została ona przekształcona w Brygadę Kawalerii Równe. Miejsce postoju dowództwa bez zmian. W skład brygady wchodziły tylko 19 i 21 Pułki Ułanów oraz 8 Szwadron Pionierów.
14 Stycznia 1935 roku rozkazem Ministra Spraw Wojskowych powstały plutony łączności w brygadach kawalerii i taki też przydzielony został do Brygady Kawalerii Równe ( przed wrześniem 1939 został sformowany 4 szwadron łączności).
1 kwietnia 1937 roku Rozkazem Ministra Spraw Wojskowych Dz.Rozkaz. poz. 19 z dn. 26 marca 1937 roku brygada otrzymała oficjalną nazwę Wołyńska Brygada Kawalerii (miejsce postoju dowództwa nie zmienione). Nazwę brygada otrzymała zgodnie z miejscem dyslokacji jej dowództwa oraz większości stacjonowania pułków wchodzących w jej skład. Brygada została określona jako Wielka Jednostka, samodzielnie- taktyczna i równorzędna –Dywizji Piechoty, na czas pokoju podlegała DOK Nr. II w Lublinie, które nadzorowało całokształt służby wewnętrznej, wyszkolenia i gotowości bojowej. W tym też czasie do brygady zostały przydzielone 2 Pułk Strzelców Konnych i 2 Dywizjon Artylerii Konnej tak więc w skład brygady wchodziły 19,21 PUŁ, 2 PSK i 2 DAK oraz 8 szwadron pionierów i 4 szwadron łączności. Dowództwo brygady było na zaopatrzeniu 21 PUŁ , który też stacjonował w Twierdzy Równe. W brygadach 4 pułkowych był etatowy zastępca dowódcy brygady. W brygadach 3 pułkowych a taką była WBK etatu takiego nie było. Nieetatowym zastępcą dowódcy brygady był dowódca 21 Pułku Ułanów Nadwiślańskich.
Dowództwo WBK dnia 13 sierpnia 1939 roku otrzymało rozkaz ogłoszenia w podległych jednostkach mobilizacji alarmowej. Rozkaz ten przyszedł z DOK II Lublin dowódcą tego okręgu był gen. bryg Mieczysław Makary-Smorawiński. Rozkaz brzmiał,, rozkaz mobilizacyjny godz. ,,A” 23.00 dnia 14 sierpnia 1939 roku”.
Dowództwo mobilizowało się w Twierdzy Równe na bazie zaopatrzenia materiałowego 21PUŁ. Po mobilizacji sztab WBK został załadowany na eszelony kolejowe w Równem i trasą Lwów-Kraków-Częstochowa dotarł do stacji kolejowej w Radomsku dnia 19 sierpnia. Następnie przemieścił się na stanowisko dowodzenia w m. Kruplin Radomszczański.
30 sierpnia dowódca gen. dyw. Juliusz Karol Rómmel zatwierdził ugrupowanie bojowe Armii Łudź, dla WBK wyznaczył wysunięte stanowisko dowodzenia w m.Ostrowy. Wysunięte stanowisko bojowe d-cy brygady m. Miedźno.
Chcę zaznaczyć że według moich ustaleń WBK otrzymała zamiast 4 kolumn taborowych parokonnych dwie kolumny samochodów ciężarowych.
12 pułk Ułanów Podolskich z dniem 14 sierpnia 1939 roku rozkazem dowódcy Armii Łódź został przydzielony do WBK. Mimo że organizacyjnie wchodził w skład Kresowej Brygady Kawalerii, ale obie brygady wchodziły w skład A Łódź i podlegały gen. dyw. Juliuszowi Karolowi Rómmlowi i miał do takiej decyzji formalne prawo. 12 PUŁ przeszedł cały chwalebny szlak bojowy w Kampanii Wrześniowej 1939 roku w składzie Wołyńskiej Brygady Kawalerii. Rozkaz gen. Rómmla nigdy nie został cofnięty i dlatego 12 PUŁ figuruje na zawsze w składzie Wołyńskiej Brygadzie Kawalerii.